Trường ĐHCN: Hợp tác doanh nghiệp trong nghiên cứu khoa học và triển khai sản phẩm

Chủ nhật - 21/02/2016 21:13

Ngày 17/05/2014, Hội nghị Xây dựng và phát triển nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQGHN nhằm trao đổi các kinh nghiệm và tìm kiếm các giải pháp xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh, tiến tới hình thành các trung tâm nghiên cứu xuất sắc đạt tầm quốc tế đã diễn ra tại Nhà Điều hành.

Hội nghị là một trong các hoạt động chào mừng của ĐHQGHN hướng tới Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam lần thứ nhất (18/5/2014).

Tham dự Hội nghị có đồng chí Châu Văn Minh - Ủy viên BCH T.Ư Đảng, Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam; đồng chí Trần Xuân Tùng - Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ; đồng chí Phùng Xuân Nhạ - Ủy viên Dự khuyết BCH T.Ư Đảng, Bí thư Đảng ủy, Giám đốc ĐHQGHN. Về phía trường ĐHCN gồm PGS.TS. Nguyễn Ngọc Bình cùng BGH, PGS.TS. Trần Xuân Tú- Trưởng phòng phòng KHCN&HTQT.

Trong khuôn khổ hội nghị còn diễn ra lễ ký kết thỏa thuận hợp tác chính thức giữa ĐHQGHN và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST).

Xây dựng và phát triển các nhóm nghiên cứu mạnh được xác định vừa là phương thức vừa là mục tiêu để ĐHQGHN phát triển tiềm lực KH&CN, nâng cao khả năng triển khai các nghiên cứu đỉnh cao và hình thành các trường phái khoa học, các trung tâm nghiên cứu xuất sắc; tạo động lực gia tăng các giá trị khoa học và công nghệ, các yếu tố cạnh tranh cả trên phương diện quốc gia và quốc tế; thúc đẩy sự phát triển ĐHQGHN và các đơn vị theo định hướng nghiên cứu.

Tiên phong trong hệ thống giáo dục đào tạo cả nước, năm 2013, ĐHQGHN đã ban hành hướng dẫn “Xây dựng và phát triển các Chương trình nghiên cứu trọng điểm và Nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQGHN”.

Đến năm 2014, ĐHQGHN đã hình thành được hệ thống trên 80 nhóm nghiên cứu mạnh ở các cấp độ khác nhau. Trong số đó, có 16 nhóm được công nhận là nhóm nghiên cứu mạnh cấp ĐHQGHN năm 2014. Các nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQGHN được hình thành và phát triển đồng thời với việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị; thông qua hợp tác quốc tế, hoạt động chuyển giao tri thức với các doanh nghiệp và địa phương; thông qua việc kết hợp với thực hiện nhiệm vụ và chương trình nghiên cứu.

Thời gian qua, các nhóm nghiên cứu mạnh ở ĐHQGHN đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trên nhiều lĩnh vực khoa học xã hội và kinh tế mũi nhọn, khoa học tự nhiên và y dược, công nghệ và kỹ thuật và khoa học liên ngành. Những công bố của các nhà khoa học và các nhóm nghiên cứu đã góp phần quan trọng vào việc đưa ĐHQGHN nâng cao thứ bậc trong các bảng xếp hạng quốc tế

Bên cạnh đó, trường ĐHCN có 2 trong 16 nhóm nghiên cứu mạnh được ĐHQGHN đề xuất khen thưởng gồm nhóm “Nghiên cứu và chế tạo vật liệu và linh kiện micro-nano ứng dụng trong các hệ thống đo lường, điều khiển và y-sinh"- GS.TS. Nguyễn Hữu Đức (Trưởng nhóm) và “Vật lí và công nghệ tổ hợp nano hữu cơ ứng dụng trong y-sinh và môi trường” -GS.TS. Nguyễn Năng Định (Trưởng nhóm).

Tại hội nghị, GS.TS. Nguyễn Thanh Thủy cùng đại diện nhóm nghiên cứu xuất sắc đã cùng trao đổi kinh nghiệm và kiến nghị nhiều giải pháp xây dựng, phát triển nhóm nghiên cứu mạnh tại ĐHQGHN.

GS.TS Nguyễn Thanh Thuỷ - Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ - lại nhấn mạnh đến tầm quan trọng của mối quan hệ hợp tác giữa trường ĐH và doanh nghiệp giúp thu hút nguồn lực cho nghiên cứu và xác định rõ địa chỉ ứng dụng cho công trình nghiên cứu của nhóm. Một số định hướng chính trong hoạt động KHCN của trường là đầu tư tập trung, tích hợp đào tạo và NCKH; đinh hướng Kỹ nghệ và Công nghệ đạt chuẩn quốc tế; ưu tiên các hoạt động KHCN liên ngành; định hướng sản phẩm đầu ra và ưu tiên phát triển công nghệ lõi, đặc biệt là hợp tác trường Đại học-Viện nghiên cứu-Doanh nghiệp là yếu tố sống còn trong hoạt động KHCN. GS. cũng đề xuất mô hình hợp tác với sự phối hợp của chính phủ - đại học - doanh nghiệp – hội chuyên môn nghề nghiệp để thúc đẩy hoạt động của nhóm nghiên cứu.

Phát triển theo mô hình như trên, trường ĐHCN đã hợp tác với các doanh nghiệp trong NCKH gồm thực hiện các đề tài nghiên cứu như NEC (Nhật Bản), Tomo-Digi (Nhật Bản), Tập đoàn Dầu khí Việt Nam…; đầu tư phòng thí nghiệm nghiên cứu hỗn hợp và tư vấn xây dựng thực hiện các dự án KHCN như “Hệ thống phân tích biểu cảm khuôn mặt người tự động”; “Triển khai thử nghiệm hệ thống truyền hình theo yêu cầu”… Trong quá trình triển khai trường đã có một số điểm mạnh gồm đội ngũ có trình độ cao, đào tạo bài bản; xác lập, hình thành được một số nhóm nghiên cứu mạnh, có tầm ảnh hưởng trong giới khoa học có cơ hội lĩnh vực hoạt động có tiềm năng hợp tác lớn.

Nằm trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày KHCN Việt Nam, Đoàn Thanh niên- Hội Sinh viên ĐHQGHN đã tổ chức Festival KH&CN trẻ lần thứ nhất. Festival gồm 35 gian hàng trưng bày các sản phẩm, thành tựu KHCN của các nhà khoa học trẻ. Trong đó, trường Đại học Công nghệ tham gia hoạt động triển lãm với 6 gian hàng cùng các sản phẩm trưng bày gồm 18 poster đề tài nghiên cứu của 40 sinh viên tại Hội nghị sinh viên nghiên cứu khoa học cấp trường 2014; 9 sản phẩm KHCN của nhà trường và 4 sản phẩm tương tác (Robotics; Imagine Cup; Phát triển hệ thống thử nghiệm cảnh báo cháy sử dụng mạng cảm biến; Hệ thống kiểm lỗi chính tả Tiếng Việt).

Đây là cơ hội để các nhà khoa học trẻ và sinh viên giới thiệu tiềm năng, thế mạnh, thành tựu và các sản phẩm KHCN tham gia phục vụ nhu cầu thiết thực của đời sống kinh tế-xã hội. Bên cạnh đó, Festival là diễn đàn để các nhà khoa học và sinh viên ĐHQGHN giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo KHCN góp phần vào sự nghiệp phát triển KHCN của đất nước.

Kết thúc hội nghị, Giám đốc ĐHQGHN Phùng Xuân Nhạ phát biểu kết luận một số điểm:

- ĐHQGHN kiên định định hướng nghiên cứu cơ bản vì đây là thế mạnh cũng là sứ mạng của ĐHQGHN. Do đó, các nhóm nghiên cứu cần lấy hướng nghiên cứu cơ bản làm nền tảng cho các hoạt động của mình. Nhưng nghiên cứu cơ bản phải là nền tảng cho các nghiên cứu ứng dụng hướng tới giải quyết các bài toán của thực tiễn.

- Phát huy lợi thế đa ngành, đa lĩnh vực, ĐHQGHN định hướng xây dựng tổ hợp nghiên cứu liên ngành, liên lĩnh vực tạo nên bản sắc riêng của mình. Đó cũng là tiền đề của các trung tâm nghiên cứu xuất sắc.

- Mục tiêu quan trọng hàng đầu của hoạt động KHCN là thông qua nghiên cứu để nâng cao chất lượng của sản phẩm đào tạo, đặc biệt là đào tạo SĐH. NCKH thúc đẩy hình thành các sản phẩm đào tạo mới, đặc sắc và chất lượng cao.

- NCKH phải hướng tới giải quyết các bài toán của cuộc sống, đặc biệt là giải quyết nhiều vấn đề cấp bách hiện nay như bệnh dịch, đạo đức lối sống, bảo vệ Tổ quốc, chủ quyền biển đảo… Để làm được điều đó, các trường ĐH, các nhóm nghiên cứu cần xây dựng quan hệ hợp tác chặt chẽ với các doanh nghiệp, tổ chức, chính phủ… nhằm thu hút nguồn lực cho đầu tư, đồng thời tìm ra địa chỉ ứng dụng cho sản phẩm KH của mình. Đây cũng là cách nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng uy tín của các nhà khoa học.

- Chính các nhà khoa học cùng các sản phẩm KH của mình làm nên thương hiệu của ĐHQGHN. Các nhóm nghiên cứu mạnh đóng vai trò là xương sống trong hoạt động NCKH của ĐHQGHN. ĐHQGHN đề cao sự sáng tạo và ý tưởng khoa học mới của các nhóm nghiên cứu và tiếp cận xây dựng kế hoạch và chiến lược KHCN dựa trên điều kiện thực tiễn của các nhóm nghiên cứu. Do đó, cần quan tâm củng cố lại các nhóm nghiên cứu đã có cùng với việc xây dựng các nhóm nghiên cứu mới liên ngành, liên lĩnh vực. Thí điểm thành lập một vài trung tâm nghiên cứu xuất sắc.

- Hoạt động NCKH cần gắn với hoạt động nghiên cứu thị trường, dịch vụ KHCN và thương mại hóa sản phẩm KHCN. Để làm được điều đó cần đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp, tổ chức, mở rộng liên kết quốc tế trong NCKH. Bên cạnh đó, để tạo điều kiện cho các nhóm nghiên cứu phát triển, ĐHQGHN sẽ có chính sách cụ thể để xây dựng môi trường khoa học lành mạnh và thuận lợi, tạo động lực cho nghiên cứu. Các nhà khoa học không chỉ được tạo điều kiện đãi ngộ tối đa về vật chất mà còn cả ở tinh thần tự do học thuật và các điều kiện phát triển năng lực sáng tạo cá nhân. Các nhóm nghiên cứu cũng cần chủ động và tiên phong đề xuất những hướng nghiên cứu có giá trị, đồng thời đóng góp cho việc xây dựng chiến lược KHCN của ĐHQGHN.